Hoe bereid je je verwarming voor op de winter: praktische gids om storingen te voorkomen

Jaarlijkse controle van de verwarmingsketel

Je verwarmingsketel onderhouden wordt niet alleen aanbevolen, het is zelfs wettelijk verplicht. Voor stookolieketels is dit onderhoud overal in België elk jaar verplicht. Voor gasketels varieert de frequentie daarentegen: om de 2 jaar in Vlaanderen en Brussel, om de 3 jaar in Wallonië voor verwarmingsketels met een vermogen van maximaal 100 kW.

In het kader van deze periodieke controle worden de dichtheid van de leidingen, de veiligheidsvoorzieningen en het koolmonoxidegehalte in de rookgassen gecontroleerd. Naast de onschatbare winst op het gebied van veiligheid zorgt een goed uitgevoerde controle in combinatie met onderhoud ervoor dat de verwarmingsketel 2% minder verbruikt. Denk eraan om het attest te bewaren dat je van de erkende technicus hebt gekregen.

Waterradiatoren ontluchten

Radiatoren ontluchten is eenvoudig, maar cruciaal om je verwarming te optimaliseren. Wanneer er te veel luchtbellen in je buizen ontstaan, belemmeren ze de goede doorstroming van het water en dus ook de gelijkmatige verspreiding van de warmte.

Om een radiator te ontluchten:

1. Open de kleppen volledig en laat je verwarmingsketel 15 minuten op hoge temperatuur draaien
2. Schakel de verwarmingsketel uit en sluit alle kleppen van de radiatoren
3. Laat de radiatoren 10 minuten afkoelen
4. Begin met de laagste radiator die zich het dichtst bij de verwarmingsketel bevindt
5. Plaats een bak onder de ontluchtingsklep en open de klep gedeeltelijk
6. Sluit de klep zodra het water wegloopt

Elektrische radiatoren reinigen

Als je de elektrische radiatoren reinigt, voorkom je dat stof in de ruimte wordt geblazen en optimaliseer je de werking van het apparaat. Koppel je radiator eerst los en laat het apparaat afkoelen.

Voor een efficiënte reiniging gebruik je een stofzuiger om het stof op te zuigen, en een plumeau voor moeilijk bereikbare plaatsen. Gebruik voor vlekken of spatten een licht vochtige spons, eventueel met een beetje afwasmiddel. Gebruik nooit schuurmiddelen die het oppervlak kunnen beschadigen.

Warmtepomp en ventilatorconvectoren controleren

Het duurt maar even om je ventilatorconvector te onderhouden. Gebruik een paar keer per jaar je stofzuiger voor deze taak. Begin met het apparaat los te koppelen, verwijder het rooster aan de bovenkant en zuig het stof op met een borstel. Gebruik voor de behuizing bij voorkeur een droge doek.

Voor warmtepompen wordt een jaarlijks onderhoud door een vakman aanbevolen, hoewel de wettelijke verplichting tweejaarlijks is. Controleer de buitenunit tussen de bezoeken door een vakman door, om bladeren en vuil te verwijderen die het apparaat kunnen verstoppen.

Denk er ten slotte aan om jaarlijks de staat van de batterijen van je ventilatorconvectoren en van de dichtheid en netheid van de afdichting te controleren. De filters moeten ook elk jaar worden vervangen en gereinigd.

Warmtebeheer optimaliseren

Voor een comfortabele en zuinige winter is het van essentieel belang dat je de warmte in je woning goed onder controle hebt. Hier lees je hoe je je verwarmingssysteem efficiënt kunt optimaliseren.

Een ruimtethermostaat installeren

Met een ruimtethermostaat kun je tot 15% besparen op je verwarmingskosten. Voor een maximaal rendement installeer je deze thermostaat in een representatieve ruimte zoals de woonkamer, op een hoogte tussen 1,20 m en 1,50 m boven de vloer. Plaats de thermostaat bovendien niet in de buurt van een radiator, een raam of tegen een buitenmuur, om valse metingen te voorkomen.

Thermostatische kleppen afstellen

Thermostatische kleppen regelen de toevoer van warm water naar elke radiator op basis van de gewenste kamertemperatuur. Over het algemeen komt stand 3 overeen met ongeveer 19-20 °C. Hier volgt een praktische gids voor de afstellingen:

• Stand *: 6 °C (vorstvrij)
• Stand 1: 15 °C (weinig gebruikte ruimten)
• Stand 2: 17 °C (gangen, ingangen)
• Stand 3: 19-20 °C (leefruimten)
• Stand 4: 22 °C (badkamer)
• Stand 5: maximumtemperatuur

Denk eraan om de kleppen te sluiten bij langdurige ventilatie om energieverspilling te voorkomen.

Verwarmingstijden programmeren

Dankzij de slimme programmering kun je wel 25% energie besparen. Verlaag de temperatuur tijdens je afwezigheid overdag tot 16 °C en stel de temperatuur bij langdurige afwezigheid in tussen 12 °C en 14 °C. Verlaag ook 's nachts de verwarming tot 16 °C. Belangrijk om te onthouden: door de temperatuur met slechts één graad te verlagen, kun je je verbruik met 7% verlagen.

Ideale temperatuur voor verwarming in de winter

Voor optimaal comfort zonder extra verbruik volg je deze aanbevelingen:

• Woonkamer, keuken en eetkamer: maximaal 19 °C
• Slaapkamers voor volwassenen: 16 °C
• Babykamer: tussen 18 en 20 °C
• Badkamer: 22 °C bij gebruik, 17 °C de rest van de tijd
• Doorgangsruimten: 16-17 °C

Deze nauwkeurige afstellingen garanderen je een thermisch comfort dat aangepast is aan elke ruimte, terwijl je je energieverbruik bij koud weer onder controle houdt.

Warmteverlies in huis beperken

Een goed geïsoleerd huis is essentieel om je energieverbruik tijdens de koude maanden efficiënt te verlagen. Warmteverlies kan tot 25% van het totale energieverlies uitmaken. Hieronder lees je hoe je dit verlies goedkoop kunt beperken.

Verwarmingsbuizen isoleren

Door verwarmingsbuizen te isoleren, kun je je verwarmingsverbruik met 14% verlagen. Deze methode is vooral nuttig in onverwarmde ruimten zoals kelders of garages en voorkomt dat warmte onnodig ontsnapt. Bij een buis met een diameter van 28 mm leidt elke niet-geïsoleerde meter tot een jaarlijks verlies van ongeveer 12 liter stookolie of 12 m³ gas.

Er zijn drie belangrijke soorten isolatiematerialen beschikbaar:

• Mineraalwol: dik en zeer isolerend
• Polyethyleenschuim: verkrijgbaar met verschillende soorten sluitingen
• Elastomeer: soepel materiaal, eenvoudig te installeren

Ramen en deuren afdichten

Als je ramen afdicht, bescherm je je huis tegen vocht en zorg je ervoor dat je de binnentemperatuur beter kunt regelen. Deze eenvoudige techniek kun je toepassen met siliconen, expanderend schuim of zelfklevende rubberen afdichtingen.

Voor een efficiënte afdichting begin je met de randen van het raam te reinigen. Knip vervolgens het uiteinde van de afdichtingspatroon af op de breedte van de te dichten ruimte. Breng het product aan met gelijkmatige druk en strijk de voeg snel glad.

Reflecterende panelen gebruiken

Als je reflecterende panelen achter de radiatoren plaatst, kan hun rendement met 5 tot 10% stijgen. Ze kaatsen de warmte terug naar binnen in plaats van ze via de muur te laten ontsnappen.

Deze panelen zijn bijzonder efficiënt voor radiatoren die op niet-geïsoleerde buitenmuren geïnstalleerd zijn. Ze zijn verkrijgbaar in de vorm van folie of platen en kosten tussen € 5 en € 20 per radiator.

Dikke gordijnen ophangen

Thermische gordijnen beperken het warmteverlies via de ramen tot 80%. Ze bestaan uit een isolerende voering en vormen een efficiënte barrière tegen de koude in de winter en de warmte in de zomer.

Voor een optimale efficiëntie kies je gordijnen met een thermische voering die dankzij een gepatenteerde technologie een dunne gemetalliseerde laag bevatten die 80% tot 90% van de infraroodstralen reflecteert. Deze gordijnen kunnen ook de binnentemperatuur in de zomer met 3 °C verlagen, waardoor ze het hele jaar door voor comfort zorgen.

Elke dag de juiste maatregelen nemen

Naast technische oplossingen kunnen enkele dagelijkse gewoonten je thermisch comfort aanzienlijk verbeteren en tegelijkertijd je energiekosten verlagen.

Het huis elke dag luchten

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het essentieel om je huis dagelijks te luchten, zelfs midden in de winter. Zet je ramen elke dag 5 tot 10 minuten wijdopen. Dat is voldoende om de lucht te verversen zonder de muren en meubels af te koelen. Droge lucht warmt sneller op dan vochtige lucht, waardoor je verwarming efficiënter werkt. Lucht bij voorkeur 's ochtends tussen 8 en 11 u en 's avonds na het eten om pieken in de luchtvervuiling te vermijden.

Ongebruikte ruimten niet oververhitten

Houd voor weinig gebruikte ruimten een temperatuur tussen 12 en 16 °C aan. Zet de verwarming nooit helemaal uit, want de koude lucht uit onverwarmde ruimten koelt aangrenzende ruimten af en verhoogt het totale verbruik. Bovendien voorkomt een minimum aan warmte vocht- en schimmelproblemen.

Comfort en besparingen voor een rustige winter

Je verwarmingssysteem voorbereiden op de winter is dus niet alleen een voorzorgsmaatregel, maar ook een noodzaak om comfort en energiebesparing te garanderen. Als je je apparatuur regelmatig onderhoudt - of het nu gaat om je verwarmingsketel, radiatoren, warmtepomp of ventilatorconvectoren - gaat ze langer mee en wordt het rendement van de apparatuur optimaal.

Als je je verwarming bovendien slim beheert met behulp van ruimtethermostaten en thermostatische kleppen, kun je je energiekosten aanzienlijk verlagen. Denk eraan: door de temperatuur met slechts één graad te verlagen, bespaar je al 7% op je verbruik.

Het blijft natuurlijk van cruciaal belang dat je warmteverlies beperkt. Buizen isoleren, ramen afdichten en reflecterende panelen en thermische gordijnen gebruiken zijn efficiënte en goedkope oplossingen om de warmte binnen te houden.

Uiteindelijk wordt het verschil gemaakt door wat je elke dag doet. Dagelijks luchten, weinig gebruikte ruimten matig verwarmen, dekentjes gebruiken en verwarmingshout op de juiste manier voorbereiden op verbranding maken je winterstrategie compleet.

Door deze verschillende preventieve maatregelen en gewoonten toe te passen, kun je van een comfortabele winter in je woning genieten en tegelijkertijd je energieverbruik onder controle houden. Deze eenvoudige maatregelen beschermen je niet alleen tegen de koude, maar ook tegen onaangename verrassingen op je verwarmingsfactuur.